Rapporteur: iedereen heeft een rol bij het tegengaan van gedwongen arbeid

Nieuwsbericht | 17-06-2014 | 12:00

In de week waarin het Britse dagblad The Guardian berichtte over mensonterende misstanden op de boten van Thaise garnalenvissers, kwam in Genève een nieuw protocol tot stand dat het Verdrag inzake gedwongen arbeid aanvult. Eén van de pijlers in het protocol is de preventie van gedwongen arbeid. Verschillende bepalingen wijzen op het belang van goede voorlichting voor werknemers en werkgevers. Ook wordt veel waarde gehecht aan het versterken van de rol die arbeidsinspecties kunnen spelen bij het voorkomen van gedwongen arbeid en worden van staten maatregelen gevergd die de oorzaken voor het bestaan van gedwongen arbeid aanpakken.

Nieuwe partners voor een zaak die ons allemaal aangaat

Hoewel de regels in het protocol aan staten zijn gericht, worden juist ook andere partners aangesproken. Zo wijst het protocol er nadrukkelijk op dat nieuw beleid tot stand moet worden gebracht in samenspraak met de sociale partners: werkgevers en werknemers. ,,Het voorkomen en bestrijden van uitbuiting en mensenhandel in arbeid en diensten is niet alleen een taak van de overheid”, zegt Corinne Dettmeijer-Vermeulen, Nationaal Rapporteur. ,,Maar van iedereen.” Volgens haar bewijst de berichtgeving in The Guardian hoe belangrijk de rol van media kan zijn in het aankaarten en vergroten van het bewustzijn van uitbuiting. ,,The Guardian heeft met degelijke onderzoeksjournalistiek praktijken blootgelegd die voorheen voor een groot publiek onbekend en onzichtbaar waren en nog nooit zoveel aandacht hadden gekregen. Het werk van de journalisten heeft laten zien hoe mensenhandel en uitbuiting er vandaag de dag uitzien. Hoe mensen worden misleid, gerekruteerd en onder dwang worden tewerkgesteld.” Om de kennis van journalisten over het thema mensenhandel te vergroten, heeft de Nationaal Rapporteur vorig jaar een verdiepende lesmethode van zes weken ontwikkeld voor journalisten. De methode is opgenomen in het ‘UNESCO compendium of new syllabi on journalism education’, dat door de VN-organisatie wereldwijd wordt verspreid.

Ook het publiek bewust

Onderzoeksjournalistiek is daarom zo relevant omdat berichtgeving een essentiële sleutel vormt voor het bewustzijn van misstanden in de arbeidssfeer bij het grote publiek. ,,Het is voor de eerste keer dat de misstanden op de boten in Thailand zo specifiek in direct verband worden gebracht met bekende, Westerse supermarkten en groothandels”, zei Dettmeijer-Vermeulen vorige week in een uitzending van EenVandaag (radio en televisie). ,,Het is belangrijk dat mensen op de hoogte zijn dat producten die hier te koop zijn niet allemaal eerlijk worden vervaardigd”, zegt Dettmeijer-Vermeulen. ,,Ik vind dan ook dat bedrijven daarin volledige transparantie moeten bieden. Laat zien hoe de productieketen eruitziet en van welke bedrijven producten worden afgenomen.” Consumenten moeten het complete plaatje in beeld kunnen hebben, zegt de Rapporteur. ,,Alleen dan is het ook mogelijk een afweging te maken of je een product wilt kopen of niet. Prijs is wat dat betreft een indicator. Ik zou willen dat vaker de vraag wordt gesteld of het wel reëel is dat voor sommige producten zo weinig betaald hoeft te worden.”

The Guardian en CNN: specifiek en continu aandacht voor mensenhandel

The Guardian en CNN besteden al geruime aandacht aan het thema ‘moderne slavernij’ en mensenhandel. Beide nieuwsbronnen gaan uit van de gedachte dat het nieuws niet ‘toevallig’ tot hen komt, maar dat er actief naar moet worden gezocht. Sommige onderwerpen verdienen het volgens zowel The Guardian als CNN geagendeerd te worden vanwege hun grote belang. Bij mensenhandel is dat de aandacht voor de ‘dark side of globalisation’. The Guardian geeft die aandacht op een aparte themasite ‘Modern-day-slavery’. Op de website zijn elke week nieuwe (opinie)stukken te vinden, die ook door kunnen worden geplaatst in de papieren editie. Jaarlijks worden verschillende onderzoeksprojecten ondernomen, waaruit bijvoorbeeld de berichtgeving over grove misstanden in de Thaise visindustrie voortvloeide. Doel van het project is een verklaring te vinden voor het feit dat slavernij en mensenhandel vandaag de dag nog steeds bestaan. CNN bericht specifiek over mensenhandel in het kader van haar ‘Freedom Project’. Ook hier is het doel om meer zicht te krijgen op de wereld die schuilgaat achter mensenhandel. CNN noemt moderne slavernij ‘a problem that can’t be ignored’. In 2011 is er daarom specifiek voor gekozen om mensenhandel een focuspunt te maken in de journalistieke activiteiten van CNN. Journalisten worden apart vrijgemaakt om over de verschijningsvormen van mensenhandel te berichten, overal ter wereld. CNN brengt verslag uit op televisie en online.