VN en OVSE vragen aandacht voor financiële kant mensenhandel
Op de eerste ‘World Day against Trafficking in Persons’ roept VN Secretaris-Generaal Ban Ki-Moon op tot verdere actie tegen mensenhandel. Ban benadrukt hierbij de financiële kant van mensenhandel: “To stop the traffickers, we must sever funding pipelines and seize assets.” Onlangs verschenen twee internationale rapporten waarin ook expliciet aandacht wordt gevraagd voor de financiële kant van mensenhandel. Volgens deze rapporten van de International Labour Organization (ILO) en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) worden grote bedragen aan mensenhandel verdiend. De OVSE voegt hieraan toe dat in de aanpak van mensenhandel meer aandacht uit kan gaan naar de aanpak van witwaspraktijken, en vice versa. De Nationaal Rapporteur deelt de oproep van de VN en de OVSE.
Mensenhandelaren hebben er, net als andere criminelen, baat bij hun criminele verdiensten wit te wassen om op die manier buiten beeld van de opsporingsdiensten te blijven. De bestrijding van mensenhandel en de aanpak van witwaspraktijken staan nog te veel los van elkaar, aldus de OVSE. Enerzijds is de opsporing en vervolging niet altijd in staat om financiële activiteiten van mensenhandelaren te achterhalen en anderzijds hebben financieel rechercheurs niet altijd voldoende mensenhandelexpertise in huis. Dit terwijl de methoden die toegepast worden in de aanpak van witwaspraktijken ook nuttig zijn voor het identificeren en analyseren van de geldstromen met betrekking tot mensenhandel en voor het in beslag nemen van de criminele verdiensten.
In haar rapport “Leveraging Anti-Money Laundering Regimes to Combat Trafficking in Human Beings” roept de OVSE daarom op tot doelgerichter gebruik van financiële onderzoeken in mensenhandelzaken, betere identificatie en analyse van verdachte transacties en een effectievere samenwerking tussen de opsporing en vervolging enerzijds en de financiële instanties anderzijds. De aanbevelingen die de OVSE doet zijn onder meer gericht aan financiële instanties, de opsporing en vervolging, het bedrijfsleven, en NGO’s. Met name de private sector kan volgens de OVSE een rol spelen in het voorkomen dat mensenhandelaren hun criminele verdiensten witwassen. Denk hierbij aan banken en wisselkantoren die criminelen gebruiken voor het overmaken en verplaatsen van hun verdiensten.
De rol van banken in de aanpak van mensenhandel
Uit het Jaaroverzicht de Nederlandse Financial Intelligence Unit (FIU) blijkt dat in 2013 de meeste meldingen over verdachte transacties afkomstig zijn van banken en wisselinstellingen. De FIU geeft aan dat een substantieel deel van deze meldingen mogelijk gerelateerd is aan mensenhandel. In Nederland worden banken geïnformeerd over de signalen van mensenhandel. Dit heeft ertoe geleid dat banken meer ongebruikelijke transacties zijn gaan melden. De FIU houdt in 2014 aandacht voor het melden van aan mensenhandel gerelateerde transacties door banken.
Winst behalen in de Nederlandse aanpak van mensenhandel
Het vergroten van zicht op mensenhandel is voorwaarde voor een effectieve aanpak van mensenhandel. Het vergroten van zicht op de geldstromen vanzelfsprekend ook. Een verdere investering in financieel rechercheren komt de opsporing ten goede, aldus de Nationaal Rapporteur in het rapport “Mensenhandel in en uit beeld II”. Inzicht in de geldstromen is belangrijk om crimineel geld te kunnen ontnemen. In mensenhandelzaken is tot dusver slechts in beperkte mate sprake geweest van ontnemingsmaatregelen. De minister van Veiligheid en Justitie heeft in een reactie op het rapport aangegeven te gaan bekijken hoe dit verbeterd kan worden. Het achterhalen van de geldstromen is ook belangrijk voor de bewijsvoering en voor het blootleggen van criminele netwerken. Zo hoeft de opsporing minder te steunen op de verklaringen van slachtoffers. Inzicht in de geldstromen kan ook de schadevergoedingseisen van een slachtoffer onderbouwen.
Lees de boodschap van VN Secretaris-Generaal Ban Ki-Moon ter gelegenheid van de eerste World Day against Trafficking in Human Beings hier. De rapporten van de ILO en de OVSE zijn te downloaden via onderstaande links.