Nieuw kabinet committeert zich aan aanpak mensenhandel
In de beleidsreactie van de nieuwe staatssecretarissen van het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op de Slachtoffermonitor mensenhandel 2016-2020 komt duidelijk naar voren dat het kabinet groot belang hecht aan de aanpak van mensenhandel. Dit blijkt uit voortzetting van het programma Samen tegen Mensenhandel met een structurele financiering van €2 miljoen per jaar. Volgens Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen Herman Bolhaar is het echter van belang dat deze inzet ook terechtkomt waar dat het hardst nodig is: in nauwe aansluiting op de problematiek, bijvoorbeeld op lokaal niveau.
Bijna de helft van de slachtoffers van mensenhandel wordt binnen vijf jaar opnieuw slachtoffer van een delict, blijkt uit de Slachtoffermonitor mensenhandel 2016–2020 die op 7 december 2021 verscheen. In een beleidsreactie reageren de nieuwe staatssecretarissen van het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op deze bevindingen.
Aanpak mensenhandel prioriteit
De afgelopen vier jaar kon de aanpak van mensenhandel al rekenen op brede steun van het kabinet. Dat dit ook in het huidige regeerakkoord weer als prioriteit wordt aangemerkt, is een belangrijke stap. Nationaal Rapporteur Herman Bolhaar: 'Zo kan voortgebouwd worden aan al die inspanningen die door diverse partijen de afgelopen jaren zijn gedaan: van gemeenten tot zorginstellingen tot organisaties in de strafrechtsketen. Wel pleit ik daarbij voor focus en samenhang tussen alle activiteiten. Alleen zo wordt een duurzaam fundament gelegd. Ik roep de staatssecretarissen dan ook op om deze samenhang te bewaken.'
Link met ondermijning
De Nationaal Rapporteur geeft daarbij aan dat het belangrijk is om te letten op de overlap met andere vormen van criminaliteit, zoals ondermijning. Bolhaar: ‘In de monitor kwam deze overlap op allerlei manieren aan het licht. Van jongeren die worden uitgebuit in de drugscriminaliteit, tot slachtoffers van mensenhandel die zorgwekkend vaak opnieuw slachtoffer worden, niet zelden van zware delicten zoals mishandeling.’
Toenemende verantwoordelijkheid gemeenten
In de beleidsreactie onderschrijven de staatssecretarissen van Justitie en Veiligheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat er een grotere rol is weggelegd voor gemeenten om mensenhandel te bestrijden. Op nationaal niveau is de afgelopen jaren al veel gedaan om de rol van gemeenten in de bestrijding van mensenhandel te versterken.
In 2018 is mensenhandel opgenomen als prioriteit in het Interbestuurlijk Programma (IBP). Vanuit dit programma is het interdepartementale programma Samen tegen Mensenhandel ontwikkeld, waarbij in Actielijn 4 een duidelijke rol voor gemeenten is beschreven. In het kader van het Interbestuurlijk Programma is de afspraak gemaakt dat alle Nederlandse gemeenten in 2022 een ‘duidelijke en geborgde aanpak van mensenhandel’ moeten hebben. Deze afspraak is ook opgenomen in Samen tegen Mensenhandel.
Toch bleek uit een recente enquête die door de VNG onder gemeenten werd gehouden, dat er ook nog ruimte voor verbetering is. Bolhaar: ‘Er moet nog veel gebeuren. De ambities die in het IBP zijn geformuleerd vragen om omzetting in een effectieve aanpak met meetbare resultaten. Het in staat stellen van gemeenten door de juiste randvoorwaarden te scheppen is van essentieel belang om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de bescherming van kwetsbare kinderen, jongeren en volwassenen tegen uitbuiting.’
Meetbare resultaten in een effectieve aanpak
Het kabinet geeft aan dat het de bevindingen uit de Slachtoffermonitor mee zal nemen in het herijken van het programma Samen tegen Mensenhandel. De Nationaal Rapporteur kijkt uit naar hoe de voornemens van het kabinet om de aanpak van mensenhandel te versterken worden omgezet naar meetbare resultaten van een effectieve aanpak. Bolhaar: ‘Een passend hulpaanbod voor álle slachtoffers van mensenhandel en een effectieve aanpak van daders is daar essentieel onderdeel van.’