NRM (2012). Mensenhandel. Effectieve aanpak op gemeentelijk niveau. Lessen uit de praktijk.
Onderzoek van de Nationaal Rapporteur met best practices, knelpunten en aanbevelingen voor de aanpak van mensenhandel op gemeentelijk niveau. De Nationaal Rapporteur onderzocht hiervoor de aanpak van seksuele uitbuiting en overige vormen van uitbuiting in Arnhem, Eindhoven, Emmen en Vlaardingen. Het onderzoek is te downloaden via de link onderaan deze pagina.
Download 'NRM (2012). Mensenhandel. Effectieve aanpak op gemeentelijk niveau. Lessen uit de praktijk. (interactieve versie)'
Download 'NRM (2012). Mensenhandel. Effectieve aanpak op gemeentelijk niveau. Lessen uit de praktijk. (printversie)'
De Nationaal Rapporteur doet in haar onderzoek een beroep op alle burgemeesters in de aanpak van mensenhandel. Zij zijn onmisbaar, maar zien dat zelf nog niet voldoende in.
Geen prostitutie, dus geen mensenhandel?
Mensenhandel kan in iedere gemeente in Nederland voorkomen. Daarvan is niet iedere gemeente zich bewust. “Het beeld bestaat soms dat mensenhandel alleen in prostitutiegebieden in de steden voorkomt”, aldus de rapporteur. “Maar ook in gemeenten zonder prostitutiegebied bestaat seksuele uitbuiting, bijvoorbeeld in hotels of in woningen.” Met het rapport wil de rapporteur gemeenten laten inzien dat mensenhandel zich ook afspeelt in andere sectoren. Sectoren als de land- en tuinbouw, schoonmaak, horeca en bouw – bedrijfstakken die in alle Nederlandse gemeenten voorkomen. Een van de bekendste uitbuitingszaken – op een aspergekwekerij in het Brabantse Someren – laat zien: mensenhandel kan overal voorkomen.
Ontwikkeling van lokaal beleid
De rapporteur roept alle gemeenten op om beleid te ontwikkelen om mensenhandel tegen te gaan en een samenwerkingsverband aan te gaan met alle relevante partijen binnen de gemeente, zoals politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst en de Kamer van Koophandel. Een bijzondere rol ziet zij daarin weggelegd voor de burgemeester. “Hij is met zijn aanzien, netwerk en coördinatievermogen bij uitstek de persoon die de aanpak op kan zetten, partijen bijeen kan brengen en zaken vlot kan trekken”, aldus de rapporteur. Partijen kunnen samen onbewust aanwijzingen hebben van mensenhandel. “Regelmatig zien we dat verschillende partijen allemaal een stukje van een puzzel hebben, zonder dat ze het beseffen. Pas als je die puzzelstukjes bij elkaar legt, komt uitbuiting in beeld.”
Waterbedeffect
Mensenhandel is niet gebonden aan gemeentegrenzen. Het verplaatst zich gemakkelijk naar gemeenten waar het toezicht minder strikt is. De ontwikkeling van beleid kan daarom niet beperkt blijven tot de gemeentegrenzen, vindt de rapporteur. Gemeenten moeten hun beleid regionaal afstemmen om verplaatsingseffecten tegen te gaan.
Vergeet het slachtoffer niet
Los van het opsporen, oppakken en berechten van daders en faciliteerders heeft het slachtoffer behoefte aan specifieke zorg. Hulpverlenings- en opvanginstellingen moeten daarom worden betrokken bij de gemeentelijke samenwerking. “Een meisje dat slachtoffer is geworden van een loverboy en is uitgebuit in de Randstad, wil misschien graag terugkeren naar haar veilige omgeving in Limburg en daar hulp ontvangen. Die hulp moet er dan zijn.”