Nieuwe trends in mensenhandel: een krachtige aanpak nodig
‘Wij kunnen niet accepteren dat in Europa vrouwen, mannen, meisjes en jongens verkocht, gekocht en uitgebuit worden’, aldus Europees Commissaris voor migratie Dimitris Avramopoulos. Hij zegt dit naar aanleiding van het rapport van de Europese Commissie dat vandaag is gepresenteerd op de bijeenkomst van Nationaal Rapporteurs en equivalente mechanismen in Brussel. Het rapport beschrijft nieuwe Europese trends en de laatste ontwikkelingen op het terrein van mensenhandel, zoals gedwongen huwelijken, uitbuiting van vluchtelingen en de toename van arbeidsuitbuiting. Ook wordt aandacht besteed aan de kwetsbaarheid van kinderen voor mensenhandel, in het bijzonder van Roma-kinderen. ‘Zorgelijke trends en ontwikkelingen’, aldus Nationaal Rapporteur Corinne Dettmeijer-Vermeulen. ‘De bescherming van deze kwetsbare groepen valt of staat met een krachtige aanpak op Europees, maar ook op nationaal niveau’.
In 2013-2014 werden binnen de Europese Unie 15.846 vrouwen, mannen, meisjes en jongens geregistreerd als slachtoffer van mensenhandel. Gezien de complexiteit die gepaard gaat met het registreren van mensenhandel ligt het werkelijke aantal slachtoffers naar verwachting aanzienlijk hoger. Net als in Nederland (zie rapport Nationaal Rapporteur) blijkt dat ook in Europa seksuele uitbuiting de meest geregistreerde vorm van mensenhandel is. Twee-derde van de geregistreerde slachtoffers blijkt te worden uitgebuit in de seksindustrie. Meer dan driekwart van de geregistreerde slachtoffers binnen de EU is vrouw, en tenminste 15% van de geregistreerde slachtoffer kind.
Kwetsbare groepen
Het rapport noemt zeven trends op het gebied van mensenhandel in de EU, waaronder gedwongen bedelen, gedwongen huwelijken, en de kwetsbaarheid van kinderen voor mensenhandel. Met name kinderen uit de Roma-gemeenschap worden in toenemende mate slachtoffer van mensenhandel. ‘De zorgen over kinderen uit de Roma-gemeenschap deel ik, deze groep behoeft meer bescherming tegen mensenhandel’, aldus Corinne Dettmeijer. Ook wees de Nationaal Rapporteur in haar recente rapport Zicht op kwetsbaarheid op het risico dat kinderen werkzaam in het huishouden en Syrische kindbruiden lopen om slachtoffer mensenhandel te worden.
Zorgen over capaciteit van politie
Het rapport dat vandaag verscheen toont eens te meer aan hoe belangrijk het is dat er voldoende capaciteit is bij de politie om mensenhandel in kaart te brengen en mensenhandelaren op te sporen. Hoewel mensenhandel een prioriteit is voor de Nederlandse politie kent de Nationaal Rapporteur zorgen: ‘Ik merk op dat taakstellingen en andere prioriteiten, zoals bijvoorbeeld de aandacht voor migratie en mensensmokkel, effect hebben op de beschikbare capaciteit voor de aanpak van mensenhandel. Tegelijkertijd is het van belang ervoor te waken dat opgedane kennis over en ervaring met mensenhandel niet verloren gaat’, aldus Corinne Dettmeijer. Het is belangrijk dat bestaande expertise behouden blijft, ook om de nieuwe ontwikkelingen op het terrein van mensenhandel het hoofd te bieden.
Vluchtelingen en mensenhandel
Het rapport van de Europese commissie geeft weer dat er sterke indicaties zijn dat mensenhandelaren misbruik maken van de kwetsbare situatie waarin vluchtelingen verkeren. De zorgen gaan met name uit naar Nigeriaanse vrouwen die vanuit Libië naar Italië reizen. ‘De vluchtelingenstroom is niet alleen qua omvang uitdagend voor Nederland; ook vanuit het perspectief van mensenhandel komt een kwetsbare groep Nederland binnen. Naast Nigeriaanse vluchtelingen, zijn dit ook vluchtelingen uit bijvoorbeeld Syrië, Eritrea, Irak en Vietnam’. Bij een vluchtelingenstroom van deze proportie ziet de eerste reactie vanzelfsprekend op de primaire behoeften zoals eten en onderdak, toch is het van belang dat ook voldoende aandacht uitgaat naar de bescherming van kwetsbare groepen tegen mensenhandelaren die van de ontstane situatie misbruik willen maken.
De Nationaal Rapporteur sprak eerder haar zorgen uit over de verdunning van mensenhandelkennis bij het Centraal Orgaan voor Asielzoekers, Nidos en de Immigratie en Naturalisatiedienst. ‘De enorme toeloop van vluchtelingen heeft ertoe geleid dat bij deze organisaties nieuw personeel is aangenomen en dat oude structuren en processen ten behoeve van het signaleren van slachtoffers van mensenhandel onder druk zijn komen te staan. Hierdoor neemt het risico toe dat slachtoffers van mensenhandel kunnen worden gemist’. Een zorg die onderstreept wordt door het rapport van de inspectie van Veiligheid en Justitie waaruit bleek dat ‘de beoogde bijdrage aan de bestrijding van mensensmokkel, mensenhandel en terrorisme hooguit beperkt is gerealiseerd’. Nationaal Rapporteur Corinne Dettmeijer benadrukt dat er voldoende aandacht uit moet gaan naar de bescherming van kwetsbare groepen: ‘Om de kwetsbare groepen onder de vluchtelingenstroom te beschermen tegen mensenhandel is bewustwording, training en voldoende capaciteit gekoppeld aan effectieve bescherming essentieel’.