Prostitutie en mensenhandel
Naar schatting wordt maar liefst de helft van de gemelde mogelijke slachtoffers van mensenhandel in de prostitutie, gesignaleerd in met name thuisprostitutie en escort. ‘Dat zijn sectoren die veel minder zichtbaar zijn voor de overheid dan bordelen en raamprostitutie’, stelt de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen. ‘Ook binnen die minder zichtbare prostitutiesectoren moet mensenhandel kunnen worden aangepakt.’ Dat staat in haar rapport over prostitutie en mensenhandel.
In Nederland is vrijwillige prostitutie door volwassenen gereguleerd. Nationaal Rapporteur Corinne Dettmeijer: ‘Niet iedere prostituee is een slachtoffer van mensenhandel, maar binnen de prostitutie komt zeker mensenhandel voor en dat moeten we bestrijden. De bescherming van kwetsbare mensen binnen de prostitutie en de versterking van de positie van hen die in de prostitutie werken, zijn daarbij twee kanten van dezelfde medaille.’
Zicht op mensenhandel
Het is lastig een beeld te vormen van de totale omvang van mensenhandel in de prostitutie. Beschikbare cijfers vertellen wat in beeld is, maar zeggen niet wat de daadwerkelijke omvang van mensenhandel binnen de prostitutiebranche is. Uit de wél bekende cijfers blijkt dat het naar schatting bij de helft van de mogelijke slachtoffers van mensenhandel in de prostitutie gaat om uitbuiting in de minder zichtbare, vaak onvergunde sectoren, waarin afspraken bijvoorbeeld via internetadvertenties worden gemaakt en prostitutie vervolgens plaatsvindt in woningen.
Op dit moment ligt de Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche (Wrp) in de Eerste Kamer. Met de Wrp wil de minister van Veiligheid en Justitie zelfstandig werkende prostitué(e)s die vanuit huis of als escort werken, buiten de vergunningplicht laten. De minister heeft nog niet verduidelijkt hoe het voorkomen, signaleren en bestrijden van mensenhandel ten aanzien van deze groep vorm zal krijgen. De rapporteur heeft er bij de minister op aangedrongen hierover meer duidelijkheid te verschaffen. Dettmeijer: ‘In de wetenschap dat steeds meer vergunde bordelen en ramen sluiten en de sector zich makkelijker online begeeft, heb ik de minister aanbevolen er voor te zorgen dat gemeenten en politie ook binnen deze minder zichtbare prostitutiesectoren over effectieve mogelijkheden blijven beschikken om mensenhandel te voorkomen, te signaleren en te bestrijden, als de Wrp in werking treedt.’
Versterking van de positie van sekswerkers
Volgens de rapporteur is versterking van de positie van sekswerkers belangrijk voor het minder kwetsbaar maken van de branche voor mensenhandel. Dettmeijer: ‘Wetgeving alleen voldoet daarvoor niet. Er moet gezorgd worden dat mensen die kiezen voor het beroep van prostituee dit werk veilig kunnen doen, en er moet blijvend aandacht zijn voor de versterking van de sociale positie van sekswerkers. Bijvoorbeeld door voorlichting over werken in prostitutie, het kunnen openen van een zakelijke bankrekening en de mogelijkheid dat sekswerkers zelf een bedrijf starten.’
Een ideaal prostitutiebeleid?
Maar wat is het beste prostitutiebeleid om mensenhandel te voorkomen? In debatten over prostitutiebeleid wordt regelmatig verwezen naar cijfers over mensenhandel, om argumenten voor of tegen een bepaald beleidsmodel kracht bij te zetten. In haar rapport legt de Nationaal Rapporteur uit dat we niet exact weten hoeveel mensen worden uitgebuit, dat tot nu toe betrouwbare schattingen ontbreken, en dat het nog niet mogelijk is een relatie te leggen tussen bepaald beleid en de omvang van mensenhandel.